Toekomstdenkers: lunch met Hajo Beeckman

Ontmoet samen de toekomst.

De manier waarop we ons verplaatsen is een gevolg van de dynamiek in tal van domeinen, zoals de economie, de internationale handel, het ruimtegebruik, vrijetijdsbesteding, demografische ontwikkelingen en natuurlijk technologische innovatie. Daaruit volgen verkeersstromen, congestie en veranderingen in modale keuze. Congestiekosten beïnvloeden bijv. de arbeidsorganisatie, waardoor bedrijven inzetten op flexibiliteit en telewerk. De overheid kan door ruimtelijk beleid, infrastructuur en fiscaliteit verplaatsingen stimuleren of ontmoedigen. Al die processen grijpen op elkaar in. Dat maakt het sturen van mobiliteit voor de overheid erg complex. Voorspellen hoe onze mobiliteit in 2040 of 2050 er uit zal zien, is nog een grotere uitdaging.

Er zijn momenteel wel een paar opvallende ontwikkelingen zichtbaar die in het volgende decennium prevalent zullen zijn: een voorzichtige modal shift in het stedelijke personenvervoer, jongeren die gaan voor gedeelde mobiliteit, containerisering en camionettisering in het goederentransport, en de race naar uitstootvrije en autonome voertuigen. Maar het zou naïef zijn om vanuit recente ontwikkelingen lineair door te redeneren naar een toekomstplaatje over pakweg 20 of 30 jaar. Er zijn immers teveel onzekere variabelen, zoals politieke inertie en mogelijke disrupties in de mondiale economische verhoudingen en de technologie.

Veel waarnemers kijken met een gezonde ambitie naar de toekomst: mobiliteit zal koolstofarm en gedeeld zijn. De overheid kan dat onder meer stimuleren door ruimte beter te organiseren, een goed kader voor innovatie te creëren en de juiste prijs voor elke verplaatsing aan elke gebruiker in rekening te brengen. Maar aspiraties botsen vaak op de taaie werkelijkheid: de groei van de vervoersmarkt zorgt nog elk jaar voor toenames in de CO2 uitstoot. Internationale en Europese klimaatplannen moeten die structurele trend keren maar hoeveel moed en wil hebben we daar in Vlaanderen en België voor? 

Genoeg stof voor een denkoefening en een boeiend debat met verkeersexpert Hajo Beeckman.